چنبره دلایل عدم فرزند آوری بر دلایل قانع کننده فرزند آوری

🖋️الناز طاهری:

کم کاری در فرهنگ سازی فرزند آوری

چنبره دلایل عدم فرزند آوری بر دلایل قانع کننده فرزند آوری

فرزندآوری یکی از مهم‌ترین و اصلی ترین مولفه های جمعیت، و یکی از اهداف ازدواج در فرهنگ ما ایرانی ها محسوب می شود . ازدواج و تصمیم گیری زوجین برای فرزندآوری، یکی از وقایع عمده زندگی است، که به نوبه خود بسیاری از جنبه های زندگی از قبیل سلامت، وضعیت اقتصادی، رفاه و فرهنگ خانواده را تحت تاثیر قرار می دهد.

در جامعه امروزی کاهش آمار ازدواج و افزایش سن ازدواج منجر به افزایش سن اولین بارداری شده و در نتیجه تعداد فرزند کمتری در پی خواهد داشت همچنین با افزایش درصد اشتغال زنان، فرزندآوری آنان کاسته شده است.

بر این اساس زنان در زمینه فرزندآوری در طبقات اجتماعی- اقتصادی مختلف با یکدیگر تفاوت دارد. همچنین نگرش زنان شهری و روستایی نسبت به داشتن فرزند و تعداد آنها متفاوت میباشد؛ اما به طور کلی مهمترین عاملی که در حال حاضر بر فرزندآوری زنان تأثیر میگذارد، عوامل اقتصادی است. بهبود و یا رکود عوامل اقتصادی در تغییر نگرش قشر مرفه و تحصیلکرده جامعه به فرزندآوری چندان مؤثر نمیباشد؛ اما در سطح اجتماعی- اقتصادی و پایین منجر به کاهش فرزندآوری میگردد.

با توجه به نتایج به دست آمده، بیشترین دلایل تمایل به فرزندآوری، علاقه فطری افراد به جایگاه مادر/پدری تشکیل داده، و بیشترین دلایل عدم فرزند آوری ناشی از مشکلات اقتصادی است.

در روایات اسلامی بارها به اهمیت فرزندآوری اشاره شده است و برکات فراوانی برای آن ذکر شده است. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله می فرماید:
«اُطلُبُوا الوَلَدَ وَ التَمِسوهُ؛ فَإنَّهُ قُرَّهُ العَینِ، و رَیحانَهُ القَلبِ؛ فرزند بخواهید و آن را طلب کنید؛ چرا که مایه روشنی چشم و شادی قلب است»

بسیاری از روایت، فرزندان را میوه‌های زندگی انسان بیان کرده اند که این میوه بودن برای انسان در زندگی عبارت است از: نشاط، شادابی، طراوت دادن به زندگی . وقتی شما وارد خانه‌ای شوید که فرزندی در آن نیست، یک حسّ دلمردگی و افسردگی را در آن خانواده‌ها احساس می‌کنید. ولی در خانواده‌ای که فرزند حضور دارد، از اوّل صبح که فرزند بیدار می‌شود، یک نشاط و شادمانی و حرکت و پویایی را در خانواده ایجاد می‌کند. یعنی وجود فرزند خانواده را سرزنده می‌کند. اهل بیت (ع) فرزندان را پیش زمینه‌ای برای سعادت والدین در آخرت یاد کرده اند . به این صورت که در روایت تأکید شده که: چه بسا پدران و مادرانی که به واسطۀ فرزندان خود اهل بهشت می‌شوند. این روایات و آیات، ما را به ضرورت اصلی نسل‌آوری و تربیت فرزند هدایت می‌کنند.

ایران سال ها از جمعیت جوان برخوردار بوده و لازم است این ثروت حیاتی حفظ و تقویت شود. اما متاسفانه در سال های اخیر روند باروری در کشور رشد نزولی داشته است. طبق بررسی های انجام شده نرخ باروری کلی در ایران روند کاهشی داشته و با سطح جانشینی فاصله زیادی دارد. طبق پیش بینی های انجام شده در سال ۱۴۲۰ ، جمعیت سالمندان کشور حدوداً دو برابر می شود در چنین شرایطی در سال۱۴۲۰، افراد بالای شصت سال معادل بیست میلیون نفر را تشکیل خواهند داد. به عبارتی از هر چهار الی هشت نفر، یک نفر سالمند خواهد بود. شواهد علمی نشان می دهد سالخوردگی در آینده اثرات منفی و ریشه دار بر جایگاه سیاسی، اقتصادی و امنیتی کشور در منطقه و جهان خواهد گذاشت.

حال سوال در اینجا مطرح می شود که دلایل عدم فرزند آوری در کشورمان چیست و چه راهکارهایی برای افزایش جمعیت کشور وجود دارد؟

نگرانی از آینده تحصیلی و شغلی فرزندان، افزایش مشکلات اقتصادی با آمدن فرزند جدید، درآمد ناکافی و نداشتن مسکن مناسب مهترین دلایل عدم فرزندآوری در ایران محسوب می شود.

در طرح جوانی متولی وزارت بهداشت بوده که نباید به این بسنده کرد بلکه بیشتر در زمینه فرهنگی زمینه سازی شود. در بحث فرهنگ وزارت فرهنگ و ارتباطات کمک شایسته ای محسوب می شود به ویژه در فضای مجازی که جوانان زمان زیادی را صرف این فضا می کنند و از نظر فکری و فرهنگی اطلاعات دریافت می‌کند. از این جهت فضای مجازی بیشترین تأثیر را در فرهنگ جامعه دارد.
بدیهی است که در طرح جوانی جمعیت باید خانواده ها را تشویق به فرزند آوری کرد؛ سیاستمداران و دولتمداران باید برنامه های ویژه ای برای حل مشکلات اقتصادی بیاندیشند چرا که اصلی ترین دلیل فرزند آوری، سطح رفاه خانوداه می باشد در غیر این صورت دولتمردان باید بدانند و آگاه باشند که ادامه روند کاهش جمعیت زنگ خطری است برای جامعه و مبرهن است بهره مندی از این فرصت مستلزم مدیریت صحیح برای استفاده بهینه از امکانات بالقوه جمعیت فعال اقتصادی می باشد و با برنامه ریزی های اقتصادی، کار آفرینی و اشتغال زایی برای جمعیت فعال و مولد همراه با اتخاذ سیاست های حمایتی ادامه دار و ترغیب فرزندآوری، انتظار می رود مسیر برای شکوفایی و بالندگی کشور در این زمینه فراهم گردد.